REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri incelendiğinde, Cumhurbaşkanlığı seçimi ardından 2023
Haziran ayında yüzde 3 oranında yükselen genel gidişata ilişkin beklenti, Temmuz ayında yüzde 4,9
oranında gerilemiştir. Haziran ayında sınırlı bir artış göstererek 105,7’ye yükselen reel kesim güven
endeksi de Temmuz ayında 104,9’a gerilemiştir. 2023 Temmuz ayında reel kesim güven endeksi
göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin bekleyişler genelde olumsuz bir eğilim göstermiştir.
Gelecek üç aya ilişkin istihdam ve ihracat sipariş beklentileri gerilerken, üretim ve yatırıma ilişkin
beklentiler bir önceki ay seviyesinde kalmıştır.

Faiz indirim sürecinin başlatıldığı 2021 Eylül ayı sonrasında, reel kesim firmalarının genel
gidişat, maliyet ve enflasyon beklentilerinde ciddi bir bozulma yaşanmıştı. Genel olarak 2022 yılı ikinci
yarısından itibaren, döviz kurlarındaki istikrarında etkisiyle, maliyet ve enflasyon beklentilerinde
iyileşme gözlenmiştir. Firmaların birim maliyet ve satış fiyatı beklentilerinde Mayıs ayında gözlenen
iyileşmenin ardından, 2023 Haziran ve Temmuz aylarında, gelecek üç aya ilişkin ortalama birim
maliyet ve satış fiyatı beklentileri ciddi bir bozulma göstermiştir (Grafik:2 ve 3). 2022 Aralık ayında
yüzde 91,4 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2023 Haziran ayında yüzde 60,3’e,
Temmuz ayında ise yüzde 59,6’ya gerilemiştir. Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay
sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi yüzde 33,2 olmasına karşın, üreticilerin enflasyon
beklentisi halen yüksek seviyesini korumaktadır.

Zafer YÜKSELER